Велестово – село во Општина Охрид, во околината на градот Охрид. Сместено е во пазувите на планината Галичица.
Ова село се наоѓа во Охридско, во средишниот дел на територијата на Општина Охрид, југоисточно од градот Охрид, на оддалеченост од 7 километри и припаѓа на неговата рурбална зона. Селото е планинско, на надморска височина од 1.080 метри, чиј атар се издига до сртот на планината Галичица, каде што се допира со подрачјето на Општина Ресен.
Селото е распослано на падините на Галичица, на височина од околу 1.000 метри. Мештаните со вода за пиење се снабдувале од селски чешми, а денес има водовод. Селото има два дела, поделено на Горно или Старо Велестово на височина од околу 1.000 метри и Долно или Ново Велестово, во долината Рача. Ново Велестово е основано по Втората светска војна од доселеници од Старо Велестово. Порано, во месноста Рача се наоѓале селските лозја. Растојанието помеѓу двата дела изнесува 2 километри. Велестово се граничи со селото Коњско на југ, со Рамне на север, со ресенските села Петрино и Евла на исток и со градот Охрид и Охридското Езеро на запад.
Денес, Рача (Ново Велестово) претставува охридска населба, целосно одвоена од селото. Од Охрид, селото Велестово е поврзано со асфалтиран пат. Велестово спаѓа во старите охридски села. Најверојатно потекнува уште од средниот век. Името на селото е словенско и истоимено село се наоѓа во Црна Гора. Во селото се наоѓаат многу старини. Во месноста Долна Рача, пониско од денешното село, се наоѓаат 2-3 извори и има предание дека таму се наоѓало старото село. Таму се наоѓаат само гробови. Преданието тврди дека селото се поместило повисоко поради Турците. Тоа е месноста Селиште, над денешното село. И на оваа месност, селото не останало многу, бидејќи „имало ламја, која ги јадела луѓето“. На оваа месноста постоела црквата „Св. Богородица“.
Археолошки наоѓалишта:
Богородица Пречиста — средновековна црква и некропола;
Велестово — депо на монети;
Кромидишта — средновековна црква и некропола;
Рача — населба од доцноантичко време и средновековна некропола;
Селиште — средновековна црква и некропола; и
Стара Рача — средновековна црква.
Цркви:
Црква „Успение на Пресвета Богородица“ — главна селска црква, од XIV век;
Црква „Рождество на Пресвета Богородица“ — најнова селска црква; и
Црква „Св. Троица“ — главна манастирска црква, изградена во 1986 година.
Манастири:
Велестовски манастир — понов манастир пред селото
Параклиси:
Параклис „Св. Петка“
Спомен-плочи:
Селска чешма од 1891 г. со спомен-полоча за НОБ
Извор: Wikipedia
Тура
(во подготовка)
Планинарски патеки во близина:
Велосипедски патеки во близина:
