Дрезгање, односно пешачење по длабок снег не е тешко, но има неколку работи што треба да ги имате на ум како почетник. Покрај вистинската опрема, фокусот е ставен на безбедноста од лавина и обѕир кон луѓето и природата. Подолу најважните совети за почетници.
Првично, дрезгите претставуваа „работна алатка“ што ја користеа северноамериканските ловџии (трапери) за да останат подвижни на бескрајните пространства на снежната прерија во зима. Денес, дрезгањето е популарна форма на зимски спорт што оптимално ги комбинира природното искуство и спортот. Ако за прв пат ставате чевли за снег на нозете и дрезги, треба однапред да размислите за неколку основи за опремата и турите на отворено.
„Дрезгање“ или.. терминологија
Терминот „Дрезги“ е превземен од бугарскиот јазик, додека во македонскиот јазик има сосема друго значење. Се сретнавме и со друг термин „Снежници“ кој сепак има пошироко значење, како и „Крпљи“ – кој потекнува од српскохрватскиот јазик. Во контектс на оваа сторија со цел работите да бидат јасни, ќе го превземеме англискиот термин Snowshoeing, односно германскиот Schneeschuhwandern, што во принцип значи планинарење / хајкинг со помагала за висок снег.
- Избор на дрезги
Пазарот за дрезги е голем како и секоја друга форма на спортска опрема. Вреди да изнајмите дрезги за вашите први тури. На овој начин можете најпрво да пробате дали уживате во дрезгање на снег и во која насока треба да одат вашите чевли. Како по правило, секоја добро опремена продавница за изнајмување ски нуди и дрезги.
Модерните дрезги за употреба во алпски области се направени од пластика или алуминиум, имаат шила на дното на рамката и канџи за држење на долната страна на врзувањето на ниво на стапалото. Со него ќе најдете доволно стисок во стврднат снег и стрмен терен. Дрезгите треба да имаат и таканаречено помагало за искачување.
- Која големина на дрезги ми е потребна?
Покрај изборот на модел, најважна е вистинската големина. Само така чевелот може да ја исполни својата главна цел: да го спречи планинарот да потоне во снег. Чевлите за снег се достапни во различни големини (22 до 30), кои немаат никаква врска со нормалната големина на чевли бидејќи врзувањето е флексибилно и прилагодливо.
Одлучувачки фактор е тежината на планинарот вклучувајќи ја и опремата. Правилото е: големина 22 за до 70 килограми, големина 25 за 70 до 100 килограми и за над 100 килограми големина 30. Некои производители имаат и специјални машки и женски модели во својата палета.
- Вистинските зимски или планинарски чевли во комбинација со Дрезги
Планинарските чизми високи до глуждовите и, пред сè, водоотпорни со цврст ѓон се погодни како „чевли за снег“. Доколку сте осетливи на студ, треба да користите специјални зимски модели. Гамашните се апсолутно препорачливи – но не и задолжителни – за да спречите снег да влезе во вашите планинарски чевли.
- Облека и опрема за дрезгање
Облека: Принципот на облекување во слоеви важи и при дрезгање, за да можете да се соблечете и да додадете слоеви облека што е можно пофлексибилно во зависност од временските услови. Вреди да се инвестира во функционална облека што дише.
Хајкинг стапчиња: телескопските стапчиња се најдобри бидејќи нивната должина може да се прилагоди за да одговара и на планинарот и на длабочината на снегот. Важно е да имате големи зимски граничници на крајот од стапот за да не потоне стапот премногу длабоко во снег. Висококвалитетните летни пешачки стапчиња (на пр. од Леки) лесно може да се прилагодат за оваа намена.
Ранец: Обичните планинарски или велосипедски ранци обично се многу погодни за тури со чевли за снег. Ранецот треба да нуди можност за лесно прикачување на дрезгите при движење по патеки со малку снег или за време на трансфер до локацијата.
Опрема за итни случаи: лавински примопредавател, сонда за лавина и лопата за лавина се секогаш стандардна опрема. Наполнет мобилен телефон (бр. за итни случаи 112) и комплет за прва помош со спасувачка прекривка / бивак вреќа секогаш треба да бидат со вас во вашиот ранец.
Како и со сите активности на алпски терен, во ранецот треба да бидат вклучени парчиња облека за пресоблекување, доволно течности и доволно храна.
- Правилна техника на одење во длабок снег
Во зависност од теренот, препорачливо е да користите различни техники на одење при дрезгање. Движењето на терен со умерен наклон се извршува без дополнителна помош, но при зголемен наклон неопходно е користење на различни техники, вклучувајќи го и помагалото на дрезгите за движење при зголемен наклон – не само што ќе се движите побрзо, туку и ќе заштедите многу енергија.
- Техника на одење по нагорнина – Фронтален чекор
Општо земено, препорачливо е да го активирате помагалото за искачување по зголемена угорнина веднаш штом патеката го зголемува наклонот. Умерено стрмните планински падини (до приближно 25 степени) обично се искачуваат директно во падот со нормален чекор (исто така наречен фронтален чекор). И тука треба да се погрижите должината и ширината да не отстапуваат значително од нормалното планинско скалило.
- Техника на одење по нагорнина – V чекор
Ако наклонот станува поостар при планинарење со чевли за снег и можеби сè уште е покриен со длабок снег, препорачуваме да се префрлите на таканаречената V техника. Во основа, колку е стрмна падината, толку скалилото V станува пошироко. Со оваа техника на чекорење, скалите повеќе не се поставуваат во линијата на паѓање, туку со врвовите десно и лево.
Алтернативно, можете да ставите една нога во линијата за паѓање, а другата под агол на страната. Особено при долги искачувања, V чекорењето ви овозможува да се движите напред на начин на кој заштедувате енергија. За да имате што е можно поголем стисок, поместете го центарот на гравитација малку напред кон канџите кога одите по угорнина и ставете ги стапчињата во снегот пред вашето тело.
Покрај стрмнината, важна улога игра и теренот. Вообичаено, чевлите за снег се стапнуваат во снегот колку што е можно хоризонтално. Ова гарантира држење и рамнотежа до следниот чекор. Но, кога станува тешко и ледено, потребни се канџите. Во овој случај, прво ја забивате чевелот за снег во тврдиот снег со канџи, слично на дерези. Ова значи дека можете лесно да управувате и со стрмните премини.
- Техника на одење по нагорнина – страничен чекор
Ако е многу стрмно на кратко растојание, таканареченото одење со страничен чекор ќе ви помогне: ги поставувате чевлите за снег настрана под прав агол на наклонот и го одржувате телото исправено и централно над чевелот. Погледот е секогаш насочен кон угорнината.
- Техника на одење по нагорнина – премини или траверси
Премините или траверсите на падините се едни од најтешките премини при дрезгање. Умерено стрмните падини со зафатен снег најдобро се оди по две ленти. Тоа значи дека чевлите за снег ги поставувате паралелно една со друга и малку посилно го притискате надворешниот раб на планинската страна во снегот. Ако наклонот е значително поголем (над 30 степени) или снегот е тежок и длабок, тогаш се препорачува да се движите по една лента, т.е. во линија.
- Техника на одење надолу
Најдобро е да одите надолу со благо навален грб и благо свиткани колена во линијата на падот. Овде практично паѓате со чевлите за снег и се „лизгате“ по падината со мала динамика и брзина. „Лизгањето“ е дел од техниката овде и колку повеќе тежиштето е кон назад, толку побрзо се лизгате надолу. Сепак „лизгањето“ мора да биде целосно под контрола. Ова најдобро функционира на мек снег или длабок снег. Ако снегот е тврд и замрзнат, потребни се прецизни, кратки чекори – прво со канџата, а тежината поставена централно над чевелот.
- Разгазување на патека
Во група, најдобро е да се менувате на предниот дел на патеката. По одредено следење, првиот прави чекор настрана, ги пушта другите да поминат и се приклучува назад одзади.
Како хајкер со чевли за снег, секогаш ќе наидете на „патеки“ на други љубители на зимски спортови, кои треба да ги почитувате и заштитите. Чевлите за снег оставаат длабоки траги кои можат да ги уништат патеките на другите спортисти. Затоа, патеките за крос-кантри скијање се генерално табу, а патеките на турно скијачите исто така страдаат кога група планинари со чевли за снег ги користат. Ако е можно, затоа треба паралелно да креирате своја сопствена патека.
- Безбедност од лавина при дрезгање
Планинарите со чевли за снег често го потценуваат ризикот од лавини. Но, за нив важи истото како и за турно скијачите: подалеку од обезбедени рути, ситуацијата со лавина мора да се земе предвид, да се оцени и да се покаже соодветно познавање. Затоа е од суштинско значење да се знае тековниот извештај за состојбата на лавина во предметната област.
Дополнително, секој снежна покривка треба да може правилно да се процени како и соодветно ракување со опремата на трансиверот за лавина во итен случај. Има смисла овде да стекнете со соодветно знаење со помош на експерт во специјален курс за лавина.
- Не патувајте сами
Кога тргнувате со чевли за снег, генерално – и не само како почетник – треба да бидете на турата со најмалку две лица. На овој начин, ако дојде до најлошото, има некој на локацијата што може да помогне. А особено во длабок снег без означена патека, работите многу брзо можат да станат животозагрозувачки. Ако патувате како група, можете да се менувате напред и на тој начин да заштедите вредна енергија. Ако не сте сигурни дека поседувате способности за изведување на ваква тура, тогаш топло ви препорачување да ангажирате сертифициран водич за зисмки тури – само одбарана група на водичи поседува лиценца за зимски тури на планина.
- Почитувајте ја природата и животните
И последно, но не и најмалку важно – не сте сами во природата: снежните покривки често се оддалечуваат од падините и затоа влегуваат во живеалиштата на многу животински видови. Особено во зима, овие животни се многу ранливи и стресот може да биде фатален за нив. Затоа треба да избегнувате чувствителни области и заштитни зони и да се придржувате до назначените ски и пешачки патеки.
© turnimedakinisam.mk
